Losers van toen, helden van nu

Dromen van voor jezelf beginnen?

Hoe zou je omgeving reageren? Gaat men zeggen:

‘Zou je dat nu wel doen?’

Dat hoor je tegenwoordig vooral nog van oudere mensen die het beste met je voor hebben. Vaak familieleden. Nog niet zo lang geleden was dit echter by far de meest voorkomende reactie. In de tijd dat ik mijn eerste stappen zette in de juridische markt overheerste ook het beeld dat freelancers/een-pitters toch een beetje de misfits van de markt waren.

‘Oh, ben je interimmer? Kon je dan geen baan vinden?’

Bij met name de wat oudere partners en juridische managers is dit beeld misschien ook wel blijven hangen. Ze zijn echter langzamerhand de enigen.

Bewondering, respect en soms zelfs een beetje afgunst van je omgeving zijn tegenwoordig je deel als je vertelt dat je de grote sprong gaat wagen. Je voelt dat de collega’s die je achterlaat eigenlijk zouden willen dat ze het zelf ook durfden. Respect voor je drive en ambitie ga je ook tegenkomen. Het hele beeld over zelfstandig ondernemerschap is namelijk gekanteld.

In de VS loopt men wat dat betreft een beetje op ons voor. Op de site van de Harvard Business Review stond vorige week een stukje over deserteurs die concurrenten van de grote kantoren worden. Het is gebaseerd op op een uitgebreid rapport van het WorkLife Law instituut naar nieuwe carrièrepaden in de juridische wereld die een betere work-life balance mogelijk maken. Onder de titel ‘Disruptive Innovation: New Models of Legal Practice’ geeft het een inzicht in de nieuwe businessmodellen die in Amerikaanse juridische markt in opkomst zijn.

Dit vrij lijvige rapport is vooral interessant voor degenen die niet dagelijks de internationale ontwikkelingen volgen en voor wie zelf op zoek is naar een nieuwe vorm voor een juridisch bedrijf. Genoeg te kopiëren voorbeelden namelijk. Wat mij echter vooral opvalt is dat die nieuwe bedrijven eigenlijk allemaal flexibiliteit als kernthema hebben. Hetzij flexibiliteit voor de juristen/advocaten die voor hen werken, hetzij flexibiliteit die zij voor hun grote corporate klanten mogelijk maken en meestal beiden. Maar dit even terzijde.

Wat namelijk pas echt interessant is, is dat van alle onderzochte ‘nieuwe sterren’ in de Amerikaanse juridische markt maar liefst 80% gebruik maakt van zelfstandige advocaten en juristen. 60% heeft zelfs helemaal geen juristen of advocaten in loondienst en werkt uitsluitend met zelfstandig ondernemers!

Dat deed me denken aan ‘Wie opent de jacht op de beste een-pitters’, een stukje dat ik in 2008 voor de site van Mr Magazine schreef. Voor je denkt, ‘die was z’n tijd ver vooruit’. Zo’n visionair ben ik nou ook weer niet. Ok, ik voorspelde de ontwikkeling, maar qua reden zat ik er naast. Ik dacht toen dat de toenemende populariteit van zelfstandige advocaten zou komen door krapte op de arbeidsmarkt. Dat gaat niet helemaal meer op. Natuurlijk, goeie ‘lateral hires’ zijn voor veel kantoren een probleem zoals ik vorige maand schreef. Het is echter de economische crisis die we sinds 2008 hebben doorgemaakt die voor een soort ‘paradigm shift’ heeft gezorgd. Het is niet meer zo dat goeie professionals per definitie aan een kantoor verbonden zijn en de markt begint dat in te zien.

Niet de krapte op de arbeidsmarkt, maar de dynamiek van de juridische markt is er dus de oorzaak van dat het beeld over zelfstandige advocaten en juristen veranderd is. Succesvolle juridische organisaties worden steeds meer gerund als de bedrijven die ze feitelijk zijn. En wat is er aantrekkelijker voor een bedrijf dan genieten van de lusten van zeer getalenteerde mensen, zonder de lasten van het werkgeverschap? Precies, bedrijfseconomisch gezien een vrij onweerstaanbare propositie.

Logisch dat dat beeld van zelfstandige advocaten en juristen zo veranderd is. Want dat dat zo is, dat valt niet meer te ontkennen. Vrijwel alle succesvolle advocatenkantoren maken tegenwoordig in meer of mindere mate gebruik van zelfstandig talent.

Andersom is het voor goeie professionals evenzeer een interessante optie. Wel interessant werk op niveau, tegen een over het algemeen uitstekende beloning, maar zonder permanent ingekapseld te zijn in een organisatie die beknot in je vrijheid. De prijs: een beetje onzekerheid.

Deze blogpost is eigenlijk een lang verhaal om je te zeggen: zie je dat partnerschap niet zitten (of zij jou niet)? Dan is het geen schande meer om gewoon voor jezelf te beginnen. Je hoeft niet te wachten tot je gelijk gestemden gevonden hebt waarmee je het zoveelste nichekantoor kunt beginnen. Je hebt geen exclusief samenwerkingsverband nodig om met vakgenoten samen te werken en kennis te delen. Trouwens, het idee dat je naar de buitenwereld ‘een kantoor’ moet zijn om door cliënten serieus genomen te worden is ook, excusez le mot, achterhaald gel..l! Cliënten kiezen voor mensen, nooit voor kleine kantoren.

Dus: niet bang zijn. Je bent een held(in).

En je weet, met de held van het verhaal loopt het altijd goed af.